عامل صدا ، انسان و سایر موجودات زنده را از بین نمی برد بلکه باعث ضعف شنوایی ، ناشنوایی و ناراحتی های عصبی می گردد. معمولا شدت صدا را با واحدی به نام دسی بل نشان می دهند برای سنجش صداها نسبت log آنرا تعین می کنند. تحقیقات نشان می دهد که از دست دادن شنوایی با سن افراد در جوامع صنعتی دیده می شود.صدا های شدید کوتاه مدت در انسان باعث ناشنوایی موقت می شود.
اگر انسان در معرض صداهای بلند ، برای مدت طولانی تری قرار گیرد ناشنوایی دائم پیش می آید. صدایی برابر ۹۰ دسی بل روی سیستم عصبی تاثیر می گذارد. در ممالک پیشرفته قدرت شنوایی زنان بهتر از مردان است. زیرا از نظر مشاغل صداهای کمتری را تحمل می کنند.
▪ آلودگی های صوتی که در اطراف مناطق مسکونی موجب ناراحتی می گردند عبارتند از :
ـ کارخانجات
ـ کار های ساختمانی
ـ صدا های ناشی از سیستم تهویه منازل
ـ صدای ناشی از حمل و نقل (صدای موتور هواپیما ، بوغ اتومبیل). (سر و صدای داخل منازل مثل صدای تلویزیون و جاروبرقی و… که حایز اهمیت اند.)
● اثرات آلودگی صوتی
آزمایشات نشان می دهند که صدای به شدت ۱۶۰ ۱۵۰ دسی بل برای بعضی حیوانات کشنده و مرگبار است. این حیوانات قبل از مرگ به تشنجات موضعی ، فلج و رعشه دچار می گردند. در انسانها رنگ پریدگی و بالارفتن فشارخون از اثرات آلودگیهای صوتی است. درجه حرارت بدن نیز کاهش می یابد. صدا های مداوم عکس العملهایی را در بدن ایجاد می نماید. از جمله انقباض رگها بیشتر می گردد . درجه حرارت بدن نیز کاهش می یابد. صدا های مداوم عکس العملهایی را در بدن ایجاد می نماید از جمله انقباض رگها بیشتر می گردد و این حالت پس از قطع صدا هنوز ادامه می یابد. بدن انسان در خواب نیز یه محرکهای صوتی پاسخ می دهد بدون اینکه فرد از خواب بیدار شود. (ضربان قلب و حالات ماهیچه ها تغییر می کند.)
▪ بیماری رینا Rahnauld
بررسی ها نشان می دهد که کارگران کارخانجات چوب بری که با اره کار می کنند و صدای ۱۲۵ دسی بل را تحمل می نمایند شبها وقتی به خانه برمی گردند انگشتان آنها سبز رنگ بعد سفید می گردد که علائم بیماری وازواسپاستیک می باشد که در نتیجه انقباض رگها و نارسایی در جریان خون عارض می گردد. که این ناراحتی به نام بیماری رینال یا انگشتان مرده معروف است.
● نتایج حاصل از آزمایشات روی حیوانات
۱) موشهای آزمایشگاهی که در معرض صدای شدید قرار می گیرند به بیماریهای ویروسی حساستر می گردند.
۲) صدای فوق ا لعاده شدید در فعالیتها و عملکرد کبد حیوانات تغیر ایجاد می کند.
۳) صدای بلند بیش از ۱۱۵ دسی بل باشد فساد دندانهای موشها را سبب می گردد.
۴) کلسترول و چربی خون نیز افزایش می یابد. مقدار اسیاسکوربیک کاهش و مقدار گلبولهای سفید تا %۵۰ تقلیل می یابد.
● تاثیر صدا به چه عواملی بستگی دارد؟
۱) طبیعت و شدت صدا
۲) نزدیکی شخص به منبع اصلی صدا
۳) ادامه و مداومت صدا
۴) وضع و موقعیت فیزیکی فرد
● روشهای جلوگیری از آلودگی های صوتی
با توجه به اینکه معمولا صدا ها از تولید کننده ای پخش ، توسط گیرنده ای دریافت می شوند بنابراین جهت کنترل این آلودگی ، کاهش شدت صدا جلوگیری از انتشار و نفوذ صدا و محافظت از گیرنده (سیستم شنوایی) می تواند موثر باشد.
▪ بنابراین در جهت جلوگیری ار آلودگی شدید صوتی :
۱) میزان صدا در محیطهایی که کارگران بطور مداوم در معرض فعالیتهای مغزی قرار دارند نباید از ۱۰ دسی بل تجاوز نماید.
۲) سعی شود از ورود ماشین آلات که بیش از حد معین آلودگی صوتی تولید می کنند جلوگیری شود.
۳) صدای ماشین آلات کارخانه ها نباید به بیرون ازکارخانه ها برسد.
▪ منشا آلودگی صوتی را باید از بین برد.
۱) سعی شود از ایجاد واحدهای مسکونی در مجاورت فرودگاهها جلوگیری شود.
۲) ضد صدا کردن ساختمانها و واحدهای مسکونی.
۳) مضاعف یا دو لایه کردن شیشه پنجره ها در جهت جلوگیری از نفوذ صدای بیرون به داخل ساختمان.
۴) محدود و ممنوع کردن عبور کامیونها و وسائط نقلیه پر صدا.
۵) ایجاد نوارهای عریضی از درختان و پوششهای گیاهی که به میزان ۱۰ دسی بل از شدت صوت می کاهد.
● شدت صوت
احساس بلندی و کوتاهی صدا مربوط به انرژی حمل شده با امواج صوتی است و بر حسب واحد دسی بل می باشد که یک واحد مقایسه ای است و عبارت است از ده برابر log نسبت شدت صدای مورد نظر «I» به شدت یک سطح مقایسه ای (۰I)= بطور قراردادی صدایی است که دارای ۰۰۰۲/۰ میکرو بار فشار بوده و به عنوان آستانه شنوایی در انسان در نظر گرفته می شود.
(dB=۱۰log(۱۰/۱۰ بنابراین ۱۰ برابر افزایش در شدت یک صدای خالص فقط ۱۰ دسی بل به مقیاس شدت اضافه می کند یا اینکه می توان گفت مثلا صدای ۵۰ دسی بل ۱۰ برابر بلندتر از صدای ۴۰ دسی بل و ۱۰۰ برابر بلندتر از صدای ۳۰ دسی بل است. فرکانس شنوایی انسان بین۲۰۰۰۰ ۲۰ سیکل در ثانیه انجام می شود که دارای شدتی برابرا ۶۰ ۳۰ دسی بل می باشد.
▪ پیامدهای منفی و زیانبار ناشی از آلودگی صوتی بطور کلی در انسانها به قرار زیر است:
۱) نگرانی و ناراحتی عصبی
۲) نگرانی همراه با خستگی و کاهش راندمان کار
۳) دگرگونیهای دائم یا موقت در رفتار زیستی از قبیل انقباض نایژکها و تغییر ضربان قلب .
۴) ضایعه در دستگاه شنوایی و دیگر دستگاههای بدن.