به علت خشکسالی‌های متوالی، کاهش سفره‌های آب زیرزمینی، بهره‌برداری بی رویه و تخریب، تغییر کاربری اراضی طبیعی به کشاورزی در حال حاضر پدیده بیابانزایی به عنوان یکی از معضلات زیست محیطی کلانشهر تهران را تهدید می کند.
بنابر گفته رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران ۸۰ هزار هکتار کانون ریزگرد در اطراف تهران وجود دارد و منشا ریزگرد داخلی در اطراف شهر تهران در مناطق بیابانی ورامین و قرچک در غرب و جنوب تهران وجود دارد که موجب آلودگی هوای تهران و انتشار ریزگردها شده است.
راهکارهای متفاوتی برای حل این معضل از جمله جنگل‌کاری، بذرکاری، مالچ‌پاشی، مدیریت منابع آب، جلوگیری از حفر چاه‌های غیرمجاز، عملیات آبخیزداری، جایگزینی فعالیت‌های نوین کشاورزی و افزایش بهره‌وری آبیاری ارائه شده است.
محمد سبزه‌زاری (رییس اداره پایش و هشدار ملی گرد و خاک سازمان هواشناسی کشور) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با بیان اینکه کانون اصلی گرد و خاک در اطراف شهر تهران در جنوب و جنوب شرق آن قرار دارد، گفت: وقتی بارش در این مناطق کم باشد، با اولین وزش بادی که وارد این منطقه می‌شود، می‌توانند باعث ایجاد گرد و غبار ایجاد شوند.
وی با بیان اینکه شاهد هستیم در تهران بادهایی با سرعت زیاد و گرد و غبار غلیظ دیده می‌شود، خاطرنشان کرد: در صورتی که بادها شرقی شوند بر کویر سمنان تاثیرگذار بوده و شهرهای قم و تهران تحت تاثیر این گرد و غبار قرار می‌گیرند، اگر همانطور که پیش‌بینی‌های اقلیمی نشان می‌دهند بارش‌ها در این مناطق کم شوند، قطعاً تعداد روزهای همراه با گرد و غبار برای شهر تهران نیز افزایش خواهد یافت.
رییس اداره پایش و هشدار ملی گرد و خاک سازمان هواشناسی کشور در پاسخ به این سوال که یکی از راهکارهای مقابله با گرد و خاک مالچ‌پاشی است، آیا این روش برای کانون‌های اطراف تهران مناسی است، خاطرنشان کرد: توصیه تمامی سازمان‌های بین‌المللی که در زمینه گرد و خاک کار می‌کنند این است که از روش‌های طبیعی و کاشت درخت برای مقابله با گرد و خاک استفاده شود.
سبزه‌زاری با بیان اینکه مالچ‌پاشی به دو صورت مواد نفتی و غیرنفتی به طور عمده مورد استفاده قرار می‌گیرد که هر کدام از این‌ها ضررهای خاص خود را دارد، تصریح کرد: مواد نفتی برای مناطق کویری و رمل استفاده می‌شود نه بیابانی، چراکه بیابان یک اکوسیستم فعال است و در آن موجودات و گیاهان مختلف رشد می‌کنند و نمی‌توان از روش مالچ‌پاشی استفاده کرد.
وی با اشاره به استفاده از مالچ‌های پلیمری نیز یادآور شد: استفاده از مالچ‌های پلیمری نیز ضررهایی دارد در حقیقت استفاده از مالچ‌های طبیعی و غیرطبیعی باعث آلودگی محیط می‌شود. بنابراین استفاده از روش مالچ‌پاشی باید اولویت دوم ما باشد و اولویت اول باید کاشت درخت باشد. در اکثر کشورهای دنیا مانند مصر نیز از کاشت درخت و روش آبیاری قطره‌ای استفاده می‌شود.