آلودگی هوا تحفه مدرنیزم

در واقع آلودگی هوا به مواد شیمیایی و فیزیکی و زیستی گفته می شود که ویژگی های طبیعی اتمسفر را تغییر می دهند. ترکیب طبیعی هوای تمیز و خشک در یک سطح دریا از ۰۹/۷۸ درصد ازت، ۹۴/۲۰ درصد اکسیژن، ۹۳/۰ درصد آرگن، ۰۳۱۸/۰ درصد دی اکسیدکربن و مقادیر ناچیزی گازهای دیگر تشکیل شده است و آلاینده های نظیر منوکسید کربن، ذرات معلق، هیدروکربورها، اکسید های گوگرد بخصوص انیدرید سولفورو، اکسید های ازت، ازن و… جزو ترکیب های طبیعی هوا محسوب نمی شوند و وجود آنها در اتمسفر حاصل پیشرفت تکنولوژی، توسعه صنعتی، افزایش جمعیت، ازدیاد مصرف منابع انرژی و… است.

آلودگی هوا به دو بخش آلودگی هوا در محیط های بسته و آلودگی هوا در محیط های شهری تقسیم می شود. دود سیگار، آلودگی ناشی از پخت و پز، استفاده از حشره کش ها، مواد شوینده، فرش و موکت و… از جمله موارد آلودگی هوا در محیط های بسته است.

وقتی هوا قاتل می شود

بنا به اظهارات دکتر «یوسف رشیدی»، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا، سالانه حدود ۲ میلیون و ۲۸۹ هزار و ۷۶۲ تن انواع آلاینده ها تنها از منابع متحرک به هوای تهران وارد می شود که از این رقم حدود یک میلیون و ۹۷۶ هزار تن آلاینده منوکسیدکربن، حدود ۲۱ هزار تن آلاینده ذرات معلق، بیش از ۱۰۵ هزار تن اکسیدهای ازت و ۱۸۰ هزار تن هیدروکربن است.

وی با اشاره به این که حد مجاز آلاینده های هوای تهران ۱۰۰ PSI است، گفت: مطالعات آلودگی هوا نشان می دهد بدن انسان می تواند در زیر این میزان آلودگی با آلاینده ها مقابله کند اما در بیش از این رقم قابلیت خود را از دست می دهد.

معمولا اوج آلودگی هوا در تهران از اوایل مهر تا اواخر بهار است. در این مدت تولید آلودگی در تهران در حد اشباع است که اگر تغییرات جوی و وزش باد لازم را نداشته باشیم، میزان شاخص آلاینده های هوای تهران از شرایط استاندارد، خارج می شود.

آلودگی هوا در مجموع ۳ گروه از اقشار جامعه را تهدید می کند، گروه اول افرادی هستند که ارگانیزم های داخلی بدن آنها هنوز به طور کامل رشد نکرده است، مانند کودکان، گروه دوم افرادی هستند که ارگانیزم های داخل بدن آنها فرسوده شده است؛ مانند کهنسالان و گروه سوم نیز افرادی هستند که ارگانیزم های داخل بدن آنها دچار مشکل بوده؛ بیماران قلبی و تنفسی از این دسته اند. هوای آلوده نه تنها ریه و قلب و عروق انسان ها را هدف خود قرار داده است بلکه روی رشد کودکان هم تاثیر گذاشته و می تواند یکی از عوامل کوتاهی قد آنها باشد. دانشمندان استرالیایی در گزارشی اعلام کرده اند زنان بارداری که در معرض مقادیر اندکی از آلودگی هوا قرار می گیرند، با خطر وضع حمل زودرس و پیش از موعد مواجه هستند. نتایج بررسی ها نشان می دهد که قرارگرفتن در معرض آلاینده های هوا ـ به ویژه در سه ماهه اول بارداری ـ احتمال زایمان پیش از موعد را تا ۱۵ درصد افزایش می دهد. «محمد هادی حیدر زاده»، رئیس ستاد هوای پاک و مشاور محیط زیست شهرداری تهران ضمن مقایسه بحران آلودگی هوای تهران با زلزله می گوید: تنها تفاوت زلزله در این است که آثار تخریبی زلزله آنی است اما بحران آلودگی هوا به تدریج جان انسان های بی گناه را می گیرد.

به گفته این مقام مسوول شهرداری تهران، با آلودگی موجود در هوای تهران یک «خودکشی دسته جمعی» در حال اجراست و برای رفع آن به «انقلاب در تفکر مسوولان» نیاز است.

وسایل نقلیه موتوری مهم ترین آلوده کننده شهر تهران به حساب می آید و برخی کارشناسان معتقدند خودروها و کارخانجات صنعتی حاشیه تهران عامل ۸۰ درصد آلودگی این شهر هستند. آن چه مسلم است اینکه اگر نتوان آلودگی هوا را به طور کامل از بین برد اما می توان با اخذ تدابیر درست و برنامه ریزی اصولی تا حدود زیادی آن را کنترل کرد و از تاثیر عوارض آن در زندگی ساکنان شهرها کاست.

ماسک ها خوب یا بد

هربار که وضعیت هوای تهران خیلی خطرناک می شود و مسوولان هشدارهای جدی می دهند و از کودکان و سالمندان می خواهند کمتر از منزل خارج شوند و گاهی مدارس را تعطیل می کنند شاهد استفاده از ماسک توسط برخی از شهروندان هستیم اما آیا این ماسک ها مشکلی را حل می کند؟

دکتر «حمید سهراب پور» درباره ماسک هایی که هنگام آلودگی هوا استفاده می شوند، می گوید: این ماسک ها هیچ کمک خاصی نمی کنند و فقط می توانند جلوی ذرات بزرگ را بگیرند که این ذرات حتی اگر هم استنشاق شوند، در بینی آدم به دام می افتند و به ریه نمی رسند.

دکتر سهراب پور معتقد است: آنچه تنفس آن خطرناک و مشکل ساز است، همان ذرات ریزی است که این ماسک ها قدرت مقابله با آنها را ندارند. در ضمن از اطراف این ماسک ها هم، هوای زیادی به درون مجاری تنفسی کشیده می شود. در اثر تجمع مواد آلوده روی این ماسک ها، بعد از سی دقیقه استفاده، تبدیل به یک منبع آلودگی می شوند و استفاده نکردن از آنها، به مراتب بهتر از استفاده از آنهاست.

اگر می خواهید برای کاهش خطر آلودگی هوا از ماسک استفاده کنید، ماسک های خاصی وجود دارند. این ماسک ها حاوی زغال های مخصوصی هستند و در کارخانه ها و مراکز صنعتی استفاده می شوند. آنها شبیه کلاه موتورسواران است و تمام سر را می پوشاند و تنها راه عبور هوا در این ماسک ها یک منفذ کوچک است که با فیلترهای مخصوص حفاظت شده است که البته استفاده از آنها را به شما توصیه نمی کنیم چون خیلی سخت و پر دردسر است.