اثر آلودگی هوا بر انسان

هوایی که انسان تنفس می‌کند ضروری‌ترین ماده برای ادامه زندگی و تندرستی اوست. به عبارت دیگر زندگی انسان وابسته به استنشاق هوا و اکیسژن موجود در آن است. حال اگر این ماده مهم و حیاتی آلوده به مواد خارجی و آلوده‌کننده شود، بشر ناگزیر است برای ادامه حیات خود مرتبا یعنی در هر دقیقه ۱۲ تا ۲۰بار این مواد خارجی و مسموم‌کننده را به همراه هوا به درون ریه‌های خود بفرستند و از این طریق در معرض خطر اثرات نامطلوب و گاه مهلک آن قرار گیرد. اثرات آلودگی‌های مختلف هوا را بر انسان به طورکلی به شرح زیر می‌توان خلاصه کرد: ۱-اثر تحریکی بر مخاط مجاری تنفسی و بروز سرفه؛ ۲-تحریک چشم به صورت خارش، سوزش و کاهش دید؛ ۳-سردرد و رخوت؛ ۴-تاثیر روی سیستم گردش خون و سازوکار خون سازی بدن؛ ۵-تشدید و بروز بیماری‌های تنفسی مانند آسم و برونشیت مزمن؛ ۶-تشدید بیماری‌های قلبی و ریوی.
اثرات مختلف هوای آلوده بر بدن گروه‌های مختلف افراد یک شهر یا یک اجتماع به دلیل مقاومت افراد مختلف در مقابل هوای آلوده متفاوت است و مبتلایان به بیماری‌های مختلف نیز واکنش یکسان نشان نمی‌دهند و واکنش افراد باتوجه به اعتیاد یا عدم اعتیاد آنان به سیگار نیز متفاوت است.
میزان تماس افراد جامعه با مواد مختلف آلوده کننده هوا نیز با توجه به شغل و محل انجام کار آنان تا حدودی متفاوت است. کارگرانی که در هوای آلوده کارگاه مشغول به کارند با پاره‌ای از مواد آلوده‌کننده که بستگی به نوع تولید دارد روبه‌رو هستند و ممکن است خطراتی برای آنان ایجاد شود. ماموران کنترل راه و پلیس راهنمایی و دیگر کسانی که به مقتضای شغل خود در معرض استنشاق دود و هوای آلوده ناشی از وسایل نقلیه هستند در معرض خطر بیشتر قرار دارند. در حالی که اشخاصی که در محل‌ها و اداراتی کار می‌کنند که مجهز به دستگاه‌های تهویه و تصفیه هواست کمتر در معرض استنشاق هوای آلوده‌ قرار دارند. سلامت انسان با به هم خوردن اجزای ترکیبی هوا در مخاطره خواهد افتاد. نوع و درجه ناراحتی به وجود آمده در اثر این نبود تعادل بستگی به هوا دارد. بیماری‌هایی که از طریق هوا منتشر می‌شوند بیماری‌های هستند که عوامل بیماری‌زایی آن‌ها از طریق ترشحات دهان و بینی خارج و از مجاری تنفسی وارد بدن می‌شود. این قبیل بیماری‌ها معمولا در فصل زمستان که بیشتر افراد دور یکدیگر جمع می‌شوند، به دلیل بسته بودن در و پنجره‌ها و نبود تهویه کافی بیشتر دیده می‌شود. عفونت‌های منتقل شونده از راه هوا، گروهی از بیماری‌ها هستند که عامل بیماری‌زایی آن‌ها بیشتر از راه تنفس و استنشاق هوا منتقل می‌شود. این بیماری‌ها ممکن است از راه‌های دیگری به جز راه هوایی و تنفسی نیز به انسان منتقل شوند. بیماری‌هایی که از راه هوا منتقل می‌شوند به دو صورت ویروسی و باکتریایی دیده می‌شوند: الف)بیماری‌های ویروسی: ۱-سرماخوردگی، ۲-آنفلوآنزا، ۳-آبله، ۴-سرخک، ۵-اوریون؛ ب: بیماری‌هایی باکتریایی: ۱-مخملک، ۲-مننژیت چرکی، ۳-دیفتری، ۴-سیاه سرفه، ۵-سل.
بنابراین آلودگی هوا به‌جز اینکه امروزه در بیشتر شهرهای پرجمعیت وجود دارد می‌تواند باعث بروز یا تشدید بیماری‌های یادشده در انسان شود و حتی اثراتی نامطلوب بر نسل‌های آینده بشر برجای گذارد و اگر اقداماتی سریع و موثر در زمینه جلوگیری و کاهش آلودگی هوا و محیط زیست انسانی به عمل نیاید سلامت افراد بشر مورد تهدید جدی قرار خواهد گرفت.