سه ماه پس از آنکه طرح تعیین محدوده کاهش آلودگی هوا (LEZ) بعد از کشمکش‌های بسیار در شورای عالی ترافیک به تصویب رسید، شهردار تهران دیروز از تشکیل جلسه‌ای برای تصمیم‌گیری در مورد این طرح و اجرای آن در تهران خبر داد. قرار است شهردار تهران امروز در جلسه‌ای از این طرح که از سوی شهرداری تهیه شده است، دفاع کند تا درباره اجرای آن تصمیم‌گیری شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد طبق این طرح، خودروهای پایتخت براساس سه پارامتر سطح تکنولوژی، سن خودرو و معاینه فنی آن به سه گروه تقسیم می‌شوند و برهمان مبنا می‌توانند در یکی از سطوح محدوده‌های تعیین شده تردد داشته باشند. براساس طرح به تصویب رسیده، خودروهای گروه رنگ قرمز شامل خودروهای فاقد معاینه فنی و دارای آلایندگی بالاست که اجازه تردد را نخواهد داشت.
گروه زرد که خودروهایی مانند پراید نیز در آن جای می‌گیرند شامل خودروهای بنزینی و کاربراتوری و سواری و وانت‌بار با استاندارد یورو٢ به پایین‌تر است (هم اینک بیش از ۵/١ میلیون دستگاه خودروی تهران در این گروه جای می‌گیرند). گروه سوم نیز شامل خودروهای گروه رنگ سبز و دارای استاندارد بالاتر از یورو٢ هستند که بیش از ۵٠٠ هزار دستگاه خودروی تهران در این گروه جای می‌گیرند. گروهی که اجازه ورود به محدوده طرح ترافیک و تمام معابر شهر را دارند و تنها در زمان شرایط اضطراری امکان ورود به طرح ترافیک برای‌شان وجود ندارد. در این بین گروه چهارمی نیز تعیین شده بود که در طرح تصویبی شورای‌عالی ترافیک حذف شد.
این گروه شامل، گروه خودروهای آبی بود که هیچ محدودیتی برای ورود به طرح نداشته و شامل خودروهای هیبریدی و برقی می‌شدند. شاید بد نباشد که بدانید این طرح تنها مختص ایران نیست، بلکه تاکنون در١١ کشور اروپایی از جمله آلمان، دانمارک، سوئد و اخیرا نیز انگلستان اجرایی شده است. به همین دلیل، شهرداری اعلام کرد که از ابتدای آبانماه این طرح به اجرا در خواهد آمد. اما با این وجود، به دلیل مخالفت‌های شورای شهر و پلیس راهنمایی و رانندگی، اجرای این طرح به تعویق افتاده است. مخالفین این طرح معتقدند که برای اجرای این طرح در ایران و به خصوص تهران، مشکلات فراوانی وجود دارد.
این گروه از منتقدین ازموانع موجود برسر راه این طرح، نبودن مدیریت یکپارچه در بخش معاینه فنی خودروها را عنوان می‌کنند و معتقدند که هم اینک قابلیت کنترل خودروها از لحاظ آلایندگی در کشور وجود نداشته، ضمن آنکه تهران فاقد بانک جامع اطلاعاتی متمرکز خودروها در حوزه معاینه فنی است. همچنین به گفته این گروه، به دلیل نبودن زیر‌ساخت‌های مناسب، نتیجه معاینات خودروها، در اختیارراهنمایی و رانندگی قرار نمی‌گیرد. مثلا ما هنوز نمی‌دانیم که چند درصد خودروها فاقد معاینه فنی است. راهنمایی و رانندگی هم معتقد است که مراکز معاینه فنی ما، که باید از این پس و براساس این طرح استانداردهای یورو ۴ و بالاتر از آن را تست کنند، نیز فاقد تجهیزات لازم برای انجام آزمایش‌های مزبور هستند.
یکی دیگر از موانع اجرایی این طرح از دید منتقدان آن، اجرای این طرح در مورد موتوسیکلت‌هاست، چرا که دراین طرح هیچ سازو کار مناسبی برای تست و آزمایش موتوسیکلت‌ها که اکثرا هم کاربراتوری هستند، دیده نشده است. در حالی که میزان آلایندگی موتوسیکلت‌ها چهار تا شش برابر اتومبیل‌هاست. مساله بعدی در اجرای این طرح، بحث موانع قانونی است. براساس قانون خودروهای صفر و اصطلاحا نوشماره تا پنج سال از معاینه فنی معاف خواهند بود.
در این شرایط چه بسا ممکن است خودرویی بعد از یک سال نیازمند معاینه فنی باشد اما براساس قانون تا پنج سال از انجام معاینه فنی معاف می‌شود. این نیز یکی دیگر از چالش‌های پیش روی اجرای این طرح است. گرچه اینها تنها موانع پیش روی اجرای این طرح نیست، نبود خودروهای منطبق براستانداردهای یوروهای جدید، نبود ایستگاه‌های شارژخودروهای هیبریدی و فرسودگی حمل و نقل عمومی را نیز باید به این لیست بلند بالا اضافه کرد.
با این وجود دیروز محمد باقر قالیباف، شهردار تهران درخصوص سرانجام اجرای طرح LEZ گفته است: در جلسه‌ای با مسوولان امر در راستای اجرای طرح LEZ، در مورد این طرح تصمیم‌گیری خواهیم کرد. حال باید منتظر ماند تا نتیجه چنین جلسه‌ای مشخص شود، جلسه‌ای که می‌تواند سرنوشت طرح جنجالی LEZ را مشخص کند.