آلودگی صوتی بزرگراه‌ها؛ ۷۵ تا ۸۵ دسی‌بل!

آلودگی صوتی را می‌توان به هر نوع صدای ناخواسته‌ای که باعث بر هم زدن آرامش و تمرکز افراد در حین انجام کار می‌شود؛ عنوان کرد.عمده‌ترین منابع سر و صدا در محیط‌های شهری ناشی از وسایل حمل‌ونقل است که عمدتا به سه گروه اصلی ترافیک جاده‌ای و ترافیک هوایی، ترافیک ریلی تقسیم می‌شوند.
در این بین سر و صدای ناشی از وسایل حمل‌ونقل جاده‌ای شامل موتورسیکلت، ماشین‌های سواری، ماشین‌های سنگین و نیمه سنگین سهم عمده‌ای در تولید آلودگی صوتی شهرها بخصوص شهر تهران دارند.
سهم متهمان اصلی آلودگی صوتی در ایجاد هیاهوی پایتخت
در شهر تهران ۲۵درصد وسایل حمل‌ونقل جاده‌ای را موتورسیکلت‌ها تشکیل می‌دهند که صدایی نزدیک به ۸۳ دسی‌بل در فاصله ۱۰ متری خود تولید می‌کنند. ۶۰درصد وسایل حمل‌ونقل جاده‌ای را خودروهای سواری در بر می‌گیرد که در بین آنها خودروی پیکان طبق اندازه‌گیری‌های به‌عمل آمده صدای۸۱.۶ دسی‌بل را در فاصله ۷.۵ متری تولید می‌کند. باتوجه به‌اطلاعات حاصل شده در شرکت ‌کنترل کیفیت هوا در خیابان‌ها و مدل‌سازی‌های شهر تهران نزدیک به ۸/۴۷ درصد خودروهای سواری صدایی بالاتر از ۸۱ دسی‌بل ایجاد می‌کنند در حالی‌که استاندارد آلودگی صوتی برای خودروهای سواری ۷۴ دسی‌بل است.
تهران در صدر شهرهای پر سر و صدای جهان
دومین منبع صدا بعد از خودروهای سواری در حال حاضر موتورسیکلت‌ها هستند که اگزوز آنها بدون استفاده از سایلنسر صدایی بیش از ۹۰ دسی‌بل ایجاد می‌کند. در مناطق مرکزی شهر تهران تعداد موتورسیکلت‌ها به مراتب بیشتر است و با توجه به تردد بیش از ۳ میلیون خودرو در شهر تهران این شهر از لحاظ آلودگی صوتی در صدر کشورهای جهان قرار می‌گیرد.
با اندازه‌گیری‌ها و مدل‌سازی‌های انجام شده توسط واحد مدیریت و پایش آلودگی صدا، مقادیر تراز صدا در بدنه بزرگراه‌های تهران در طول روز حدود ۷۰ تا۸۰ دسی‌بل آ است که ۱۵ دسی‌بل از حد مجاز مناطق مسکونی یعنی ۵۵ دسی‌بل آ بالاتر است. این وضعیت برای مراکز درمانی و آموزشی بسیار بغرنج‌تر است. بزرگراه‌ها به‌علت تردد تعداد خودروی بیشتر و سرعت بالاتر، دارای آلودگی صوتی بالاتری هستند. بر پایه همین اطلاعات میزان تراز صدا در ۱۰ سال گذشته ۸ تا ۹ دسی‌بل آ افزایش پیدا کرده است.
در نقشه‌های مدل‌سازی نزدیک به ۱۷۰۰ مرکز آموزشی و درمانی در ۲۰ منطقه شهرداری تهران در معرض آلودگی صوتی بالاتر از حد مجاز قرار دارند. بر پایه آمار تحلیل شده توسط این واحد، ۷۶درصد مراکز درمانی و ۳۲درصد مراکز آموزشی دارای آلودگی صوتی بالاتر از حد مجاز، در شرایط بحرانی آلودگی صوتی قرار دارند. یعنی میزان آلودگی صوتی آنها بیش از ۱۵ دسی‌بل آ از حد مجاز فراتر است. کاهش این میزان تراز صدا بسیار مشکل و در بعضی موارد غیر ممکن است.
میزان آلودگی صدای موتورسیکلت‌های در حال تردد طی سنجش‌های به‌دست آمده توسط شرکت کنترل کیفیت هوا برابر با ۸۳ دسی‌بل آ است، در حالی که میزان حد مجاز باید ۷۷ دسی‌بل آ باشد. میزان تراز صدای اگزوز موتورسیکلت‌های موجود بطور متوسط ۹۲ دسی‌بل آ است که طبق استاندارد باید به ۸۶ دسی‌بل آ برسد.
۱۰منطقه پر سر و صدای تهران
براساس آخرین بررسی‌ها از وضعیت آلودگی صوتی پایتخت آلوده‌ترین قسمت شهرها از لحاظ آلودگی صوتی، مناطق مرکزی و پرترافیک، مناطق جنوبی و پرجمعیت به‌ویژه مناطقی که ریل راه‌آهن از آنها می‌گذرد یا در مسیر پرواز هواپیماها قرار دارند است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد مراکز آموزشی در کلان‌شهرها از گزینه‌های اصلی هستند که در معرض آلودگی صوتی قرار دارند، در تهران ۹۵ درصد مراکز درمانی در معرض آلودگی صوتی بیش از حد مجاز قرار دارند.
در شهر تهران بالغ بر ۴۰ بزرگراه وجود دارد که عبور و مرور خودروها در این بزرگراه‌ها و صدایی که تولید می‌کنند، مهم‌ترین عامل آلودگی صوتی است که در بسیاری مواقع آلودگی صوتی در این محل‌ها به ۷۵ تا ۸۵ دسی‌بل می‌رسد، بنابراین می‌توان گفت شهروندانی که منازل مسکونی آنها در اطراف بزرگراه‌هاست از لحاظ آلودگی صوتی در شرایط بحرانی قرار دارند.
براساس بررسی‌های صورت گرفته طی ۱۰ سال گذشته میزان متوسط آلودگی صوتی در تهران ۸ تا ۹ دسی‌بل افزایش پیدا کرده است.
آلودگی صوتی شهروندان را پیر می‌کند
ساده‌ترین و ملموس‌ترین عارضه‌ای که صدای آزاردهنده برای انسان به ارمغان می‌آورد، کاهش قدرت شنوایی است، از دیگر اثرات نامطلوب سر و صدا ناراحتی عصبی، خارش، انعقاد رگ‌های خونی، سکته قلبی، فشار خون بالا، سردرد، کج خلقی، سوءهاضمه، زخم معده، بی‌نظمی بیوشیمیایی و سایر عوارض را می‌توان نام برد.
یک گوش سالم ارتعاشاتی را می‌شنود که فرکانس آن بین ۲۰ تا ۲۰ هزار هرتز باشد. مهم‌ترین تاثیر آلودگی صوتی، سرعت گرفتن روند پیری در انسان است، آلودگی صوتی عمر مفید شهرنشین‌ها را به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد. چنانچه فردی به‌طور مداوم طی هشت ساعت در معرض سر و صدای بالای ۷۰ دسی بل قرار گیرد، فشار خون وی ۵ تا ۱۰ میلی‌متر جیوه افزایش پیدا می‌کند. آخرین گزارش از وضعیت آلودگی صوتی در پایتخت نشان می‌دهد: به ترتیب ۱۰ منطقه پر سر و صدای شهر تهران ۶، ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۷، ۱۳، ۳، ۱۹، ۱۸ و ۲ هستند که با توجه به تعداد و سرعت خودروها در این مناطق، مقدار کیلومتر پیمایش خودروها و توزیع نوع آنها، در هر منطقه و میزان مدل‌سازی‌های موجود این تقسیم‌بندی انجام شده است.تهران در کشور رتبه اول آلودگی صوتی را از آن خود کرده است، آلودگی صوتی در شهر تهران ۱۵ تا ۲۵ دسی‌بل فراتر از حد مجاز بوده و این به معنای شرایط اضطرار آلودگی صوتی است.