با پیشرفت علم و تکنولوژی، زندگی در بسیاری از جنبه ها آسانتر و راحتتر از قبل شده، ولی در عین حال با دشواری های بسیاری هم همراه است. یکی از معضلات و مشکلات پیشرفت تکنولوژی و فناوری، انواع آلودگی ها هستند. آلودگی هوا که در بسیاری از کلان شهرها با ان مواجه هستیم و با وجود راهکارهای فراوان باز هم موفق به مهار آن نشده ایم. آلودگی صوتی هم معضل دیگری است که در بسیاری از شهرها و کلان شهرها با آن مواجه هستیم. اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم، آلودگی صوتی در واقع همان صداهای ناهنجار و بلندی هستند که سبب آشفتگی ذهنی و روحی افراد می شوند.
آلودگی های صوتی را می توان در خیابان های شلوغ و پرترافیک که ماشین ها با صدای گوش خراش بوق با یکدیگر صحبت میکنند، در ساختمان های در حال احداث، در مکان های عمومی که مغازه یا فروشگاهی صدای موسیقی خود را بلند نموده است و ... یافت. اینکه آلودگی صوتی چه تعریفی دارد و چه روشهای برای جلوگیری از آلودگی صوتی وجود دارد، موضوع صحبت امروز ماست.
اگر شما هم ساکن شهری شلوغ هستید و از الودکی ها خسته شده اید، تا انتهای این متن همراه ما باشید.
مضرات آلودگی صوتی چیست؟
همان‌طور که گفتیم، آلودگی صوتی موجب کاهش بازدهی کاری و تحصیلی، و همچنین کاهش تمرکز برای انجام فعالیت‌های فکری و جسمی می‌شود. اما جز آن، قدرت شنوایی را نیز کم می‌کند و در بلند مدت بیماری‌های قلب و عروق را افزایش می‌دهد. مثلا اگر ۸ ساعت در معرض آلودگی صوتی باشیم بالای ۷۰ دسی‌بل باشیم، فشار خون ما به‌طور میانگین ۷ میلی‌متر جیوه بالاتر می‌رود. از دیگر مضرات آلودگی صوتی کاهش درجه حرارت بدن و رنگ‌پریدگی است. همچنین کم‌خوابی و بی‌خوابی، استرس، شنیدن صدای وزوز در گوش از دیگر تبعات منفی اصوات مضر و آلوده است. برخی آزمایش‌ها نشان داده است آلودگی صوتی در بازه ۱۵۰ الی ۱۶۰ دسی بل می‌تواند برخی حیوانات را از پا در آورد.
آثار آلودگی صوتی بروی سلامت افراد
آلودگی صوتی به دو طریق بر سلامتی افراد تاثیر دارد که عبارتند از :
الف – از نظر جسمانی : همانطوریکه آلودگی هوا می تواند بر روی ریه اثر سوء داشته باشد بعضی از اصوات که با شدت بالای ۸۵ دسی بل تولید می شوند می تواند بر روی گوش اثر سوء داشته باشند و اگر گوش شخصی به مدت زیادی در معرض آلودگی صدا قرار بگیرد می تواند باعث کاهش شنوای و در نهایت گوش شخص مذکور ناشنوا شود ولی اگر این میزان شدت صوت خیلی بالا برود باعث پارگی پرده سماخ می گردد که یک از بدترین ضایعات شنوائی می باشد .
ب – از نظر روانی : کسانیکه به مدت زیاد در معرض صداهای غیر طبیعی و یا با شدت بالا قرار بگیرند بر روی سیستم عصبی آنان تاثیر گذشته و باعث افزایش اختلالت روانی در رفتار آن می گردد و آستانه عصبانیت آن کاهش می یابد که این افراد با کوچکترین جر و بحثی درگیری فیزیکی می شوند و به خاطر اختلال در سیستم عصبی آنان به انواع بیماری های روانی مبتلا می گردند که از جمله می توان به کسانیکه که در معرض شکستن دیوار صوتی و یا موج انفجارقرار می گیرند و به بیماری روانی مبتلا می شوند اشاره کرد .
مقابله با صدا های مزاحم
در ابتدای نوشته تعدادی از موارد که در دسته صداهای مزاحم قرار می‌گیرند را نام بردیم. حال می‌خواهیم به راه‌های مقابله با این موارد اشاره کنیم.
رفع منبع صدا
برای مقابله با صداهای مزاحم باید ابتدا به منبع صدا دقت کنیم. زیرا در صورتی که بتوانیم منبع صدا را از بین ببریم دیگر نیازی به استفاده از راه‌های بعدی نیست. به طور مثال اگر می‌توانید همسایه خود را قانع کنید که فرزندان خود را برای بازی به پارک ببرد و یا حیوان خود را در جای دیگری نگه دارد، دیگر نیازی به صرف هزینه و زمان برای مقابله با اصوات مزاحم ندارید.
تقویت خانه برای مقابله با صدا
حال اگر منبع صداهای مزاحم را نتوان از بین برد، چه باید کرد؟ به طور مثال مگر می‌شود صدای بوق ماشین‌ها در ترافیک و یا سروصدای بچه‌ها در پارک را از بین برد؟ برای حل این نوع مشکلات باید به تقویت منزل خود در مقابله با اینگونه صداهای مزاحم بپردازیم.
در این حالت نیز ابتدا باید منبع صوت مزاحم را شناسایی کنیم و سپس مسیر عبور آنکه باعث می‌شود به گوش ما برسد و باعث آزار و اذیت شود را پیدا کنیم. امکان دارد صدا از ماشین‌های داخل خیابان باشد و از طریق پنجرهها وارد شود. یا ممکن است صدا از طریق بازی بچه‌ها در راه پله‌ها باشد و از طریق درب منتقل شود. همچنین این امکان وجود دارد منبع صدای مزاحم همسایه کناری شما باشد و این صداها از طریق دیوار مشترک انتقال پیدا کنند.
بعد از پیدا کردن منبع صدا و مسیر عبور آن، حال باید دنبال راهکار مناسب برای مقابله با صدا و به طور دقیق‌تر افزایش توان محل عبور صدا با تقویت آن محل باشید. در ادامه دقیق‌تر به مناسب سازی هر کدام از نقاط محتمل برای عبور صدا می‌پردازیم.
عایق صوتی ساختمان
پنجرهها:
معمولاً از مستعد ترین نقاط برای عبور صدا پنجرهها می‌باشند. در بسیاری از خانه‌های قدیمی و یا حتی امروزی از پنجره‌های مناسب استفاده نمی‌شود. اگر قصد ساخت خانه دارید حتماً از پنجره‌های عایق صوتی استفاده کنید. همچنین اگر قصد رفع کامل و دائمی عبور صدا از پنجره را دارید پنجره‌های خود را به این پنجره‌های ضد صدا تغییر دهید.
اما اگر نمی‌خواهید پنجره خود را عوض کنید، راه ساده‌تر استفاده از برچسب‌های ضد صدا بر روی سطح پنجره است. برای عایق صوتی کردن کردن پنجره هر کاری مانند آویزان کردن پرده، پتو و پارچه که بتواند پنجره را ضخیم‌تر کند، مناسب است.
درب:
در این مورد نیز اگر درب ورودی منزل شما سبک، تو خالی می‌باشد و صدا به راحتی از آن عبور می‌کند، راه اساسی استفاده از عایق صوتی درب می‌باشد. اما اگر تمایل به این موضوع ندارید می‌توانید ابتدا اگر درب شما دارای خلل و سوراخ می‌باشد آن را پوشش دهید. و در ادامه با آویزان کردن پارچه ضخیم آن را مقاوم‌تر کنید.
دیوار مشترک:
اگر مشکل از دیوار شما باشد و بخواهید آن را مناسب سازی کنید، احتمالاً باید هزینه‌ی بیشتری نسبت به تقویت پنجره و درب خود پرداخت کنید. برای تقویت دیوارهای خود می‌توانید از انواع عایق‌های صوتی مخصوصاً عایق صوتی شانه تخم مرغی که در ادامه در مورد آنها صحبت خواهیم کرد استفاده کنید.
اما اگر نخواهید از عایق صوتی دیوار استفاده کنید می‌توانید از رنگ‌های ضد صدا، کاغذ دیواری و یا هر موضوعی که دیوار شما را ضخیم‌تر کند استفاده کنید. یک راهکار دیگر استفاده از کمد و یا کتابخانه در راستای دیوار مشترک می‌باشد. اما در مرحله آخر نیز استفاده از تابلوها و دیگر وسایل آویزان کردنی به دیوار می‌تواند مقدار اندکی صدا را کاهش دهد.
کفپوش مناسب انتخاب کنید
اگر در آپارتمان زندگی می‌کنید، صدا می‌تواند از کف یا سقف خانه بین طبقات جابه‌جا شود. بهتر است که در ساخت کف یا سقف خانه از انواع عایق‌های صوتی مناسب استفاده شده باشد، در غیر این‌صورت باید سطوح سخت مثل چوب یا بتن را بپوشانید یا فضاهای خالی را پر کنید. استفاده از قالیچه یا فرش برای پوشاندن کف اتاق، آسان‌ترین و مطمئن‌ترین راه برای کاهش امواج صوتی است.
می‌توانید از یک قالیچه پنبه‌ای دستباف استفاده کنید، که طبیعتا جلوه زیبایی دارد و معمولا گران است. اگر دوست دارید متفاوت باشید، می‌توانید از طرح‌های فانتزی مثل قالیچه‌های دارای پرزهای بلند و یا طرح‌های سنتی قالی ایرانی گل‌دار استفاده کنید. اگر دوست‌دار محیط زیست هستید، قالیچه‌هایی از جنس کتان انتخاب بسیار خوبی هستند. کار دیگری که می‌توانید بکنید این است که کف را موکت کنید. این کفپوش‌ها به میزان زیادی، سروصدای ایجاد شده توسط طبقات پایین را کم میکنند.
پنجرهها را دو جداره کنید
پنجره‌های دو جداره برای به حداقل رساندن صدای خارجی بسیار عالی هستند. در فضای بین دو شیشه‌ی پنجره‌های دو جداره، گاز آرگون قرار دارد که نوعی عایق برای انتقال صداست. در حال حاضر در مکان‌های پر سر و صدا علاوه بر شیشه‌های دو جداره از شیشه‌های سه جداره نیز استفاده می‌شود.
اگر در حال حاضر توانایی تعویض پنجرهها را ندارید، برای پوشاندن آنها از پرده‌های ضخیم و پُرچین استفاده کنید. پارچه‌های ضخیم به میزان قابل توجهی از رفت‌وآمد صدا به داخل خانه جلوگیری میکنند.
فضای خانه را تقسیم کنید
اگر فضا یا اتاق بزرگی در خانه دارید که می‌خواهید در آن سروصدا را کم کنید، آن را به قسمت‌های کوچکتر تقسیم کنید. مثلا در عرض اتاق از پرده استفاده کنید، یا گلدان‌های بزرگ گل و گیاه بگذارید. استفاده از گل و گیاه مصداق یک تیر و دو نشان است، چون هم هوا را تمیز و پاکیزه میکنند، هم از انعکاس و پخش شدن صدا جلوگیری میکنند.